Οι Ούννοι μπροστά στα τείχη της Ρώμης: Γιατί ο Αττίλας δεν πολιόρκησε την ετοιμόρροπη πόλη των Ρωμαίων;

Φωκίων Δανιηλίδης

Μέχρι σήμερα, παραμένει άγνωστο γιατί ο Αέτιος δεν κυνήγησε τον Αττίλα, ο οποίος πλέον βρισκόταν σε μειονεκτική θέση. Είναι πιθανό ότι, γνωρίζοντας επί χρόνια τα πολεμικά τεχνάσματα των Ούννων και την νομαδική τακτική της παραπλανητικής υποχώρησης, δεν ήταν πρόθυμος να διακινδυνεύσει καταδίωξη των νομάδων μέσα στην νύχτα. Αντιθέτως, ο Θορισμούντος συνέχισε την καταδίωξη και ο ίδιος κινδύνεψε να σκοτωθεί. Επιπλέον, είχε και γεωπολιτικούς λόγους να μην συνεχίσει την μάχη, καθώς οι Ούννοι αποτελούσαν σημαντικό παράγοντα που περιόριζε την ισχύ των γερμανικών φυλών στην αυτοκρατορία. Τέλος, είναι εξίσου πιθανό οι Βησιγότθοι και οι Φράγκοι να αρνήθηκαν να συνεχίσουν την μάχη ή ότι ο Αέτιος δωροδοκήθηκε από τον Αττίλα.

Η επόμενη μέρα αποκάλυψε τεράστιες απώλειες και για τους δύο στρατούς, αν και οι απόψεις διίστανται όσον αφορά το μέγεθός τους. Ο Ιορδάνης ισχυρίζεται ότι οι συνολικές απώλειες και από τις δύο μεριές ξεπερνούσαν τις εκατόν εξήντα πέντε χιλιάδες, ενώ οι ρωμαϊκές πηγές δηλώνουν γενικά ότι προέκυψαν “πολλές χιλιάδες”. Μετά την μάχη, το σώμα του Θεοδώριχου βρέθηκε και οι Βησιγότθοι τον θρήνησαν

.

Το εάν η μάχη στα Καταλαυνικά Πεδία ήταν στρατηγικά καθοριστική, παραμένει αμφισβητήσιμο. Παρά τις απώλειές του, ο Αττίλας ανασυντάχθηκε και εισέβαλλε στην Ιταλική χερσόνησο, γνωρίζοντας ότι ο γερμανο-ρωμαϊκός συνασπισμός, είχε πλέον διαλυθεί. Σε αυτήν την νέα εισβολή, ο Αττίλας απαίτησε πάλι το χέρι της Ονορίας και οι Ούννοι κατάφεραν να λεηλατήσουν την άρτια οχυρωμένη Ακυληία, προκαλώντας ως φυσικό επακόλουθο την δημιουργία της Βενετίας, και το Μιλάνο. Ο Αέτιος, αδυνατώντας να λάβει ενισχύσεις από τους Βησιγότθους και έχοντας υποστεί σημαντικές απώλειες στην προηγούμενη σύρραξη, προσπάθησε να αποκρούσει τις επιθέσεις του Αττίλα, χωρίς όμως με κάποιο ιδιαίτερο αποτέλεσμα. Τελικά, ο Αττίλας απείλησε μέχρι και την ίδια την Ρώμη.

Μία αντιπροσωπία των Ρωμαίων στάλθηκε για να τον μεταπείσει να επιστρέψει στην επικράτειά του και αφού συζήτησε με τον Πάπα Λέοντα, εκείνος αποχώρισε από την εκστρατεία. Δεν γνωρίζουμε πολλά για το τί ειπώθηκε μεταξύ τους. Πολλές πηγές ισχυρίζονται ότι ο Πάπας κατάφερε να μεταπείσει τον Ούννο βασιλιά, μέσω της συζήτησης, αλλά υπάρχει και μία εκδοχή, στην οποία ο Λέων δωροδόκησε τον Αττίλα για να δείξει έλεος στην αυτοκρατορία. Ύστερα, σχεδίασε να εισβάλλει εκ νέου στο ανατολικό τμήμα της αυτοκρατορίας, όμως το 453 ο Αττίλας βρέθηκε νεκρός, κατά την διάρκεια μίας γιορτής που είχε διοργανωθεί με αφορμή τον τελευταίο γάμο του και το 454, οι Γιέπιδες νίκησαν τους γιούς του Αττίλα στην μάχη του Νεντάο και η Ουννική αυτοκρατορία διαλύθηκε οριστικά.

Ωστόσο, ακόμα και με την ολική εξαφάνιση της ουννικής απειλής, τα βαρβαρικά βασίλεια  συνέχισαν να προκαλούν αναταραχές και η Ρωμαϊκή Aυτοκρατορία αντιμετώπισε νέους κινδύνους. Ο Θορισμούντος δολοφονήθηκε από τον αδελφό του, Θεοδώριχο Β', την ίδια χρονιά με τον θάνατο του Αττίλα. Ο Αέτιος δολοφονήθηκε από τον αυτοκράτορα Βαλεντινιανό, ο οποίος σκοτώθηκε το 455 από τους σωματοφύλακες του Αέτιου. Παράλληλα, οι Οστρογότθοι, οι Φράγκοι και οι υπόλοιπες γερμανικές φυλές, πλέον χωρίς τον Αττίλα να τους περιορίζει, συνέχισαν να αποτελούν κύρια απειλή για την δυτική αυτοκρατορία και παρά τις προσπάθειες του Μαορϊανού να αποκαταστήσει το μεγαλείο της Ρώμης, το 476 η πόλη παραδόθηκε και η αυτοκρατορία παρέμεινε υπό τον γερμανικό ζυγό για εκατοντάδες χρόνια. Από τα τέλη του 5ου αιώνα, οι γερμανικές φυλές άρχισαν να εκχριστιανίζονται, δανείστηκαν χαρακτηριστικά από την λατινική γλώσσα και πολιτισμό, και μάλιστα με την στέψη του Καρλομάγνου ως “αυτοκράτωρας Ρωμαίων” το 800 μ.Χ οι Φράγκοι αυτοπροσδιορίζονταν συνεχιστές του ρωμαϊκού έργου.

Βιβλιογραφία

– Αλέξιος Γ.Κ Σαββίδης, οι πρώιμοι Φράγκοι από τους Μεροβιγγείους στους Καρολίδες Παπαζήσης, Αθήνα, 2020

–  Ιωάννης Μαρτίνος Αρχιμανδρίτης, Αυτοκράτορες του Βυζαντίου, Εκάτη, Αθήνα, 2009

–  Antoine Bourguilleau, Attila et les Huns, Osprey Publishing, Παρίσι, 2005

–   Charles Christopher Mierow , The gothic history of Jordanes, Kessinger Publicing, Whitefish, 2010

–   Christopher Kelly, The End of an Empire : Attila the Hun & the Fall of Rome, WW Norton and co, Νέα Υόρκη, 2012

–   Edward Gibbon, The decline and fall of the Roman Empire Volume II, Modern Library Classics, Νέα Υόρκη, 2005

–   Géza Alfoldy, Ιστορία της ρωμαϊκής κοινωνίας, ΜΙΕΤ, Αθήνα, 2009

–   John Bagnell Bury, Η εισβολλή των βαρβάρων στην Ευρώπη, Ηρότοδος, Αθήνα, 2019

–   Peter Heather, John Matthews ,The Goths in the 4th,century, Liverpool University Classics, Λίβερπουλ, 199

Ακολουθήστε το "Εξιστορώντας" στην σελίδα μας στο Facebook, στο προφίλ μας στο Instagarm και κάντε εγγραφή στο κανάλι μας στο YouTube ώστε να μην χάνετε τα νεότερα ιστορικά μας άρθρα και τις συνεντεύξεις μας