Οι επιδρομές του Αττίλα στην Δύση και ο δρόμος προς την μάχη των Εθνών. Ο ρόλος του Αέτιου και η προδοσία της Ονωρίας

Φωκίων Δανιηλίδης

 Ο Αέτιος δρούσε ως διαμεσολαβητής μεταξύ των Ρωμαίων και των Ούννων, συνεχίζοντας να χρησιμοποιεί μισθοφόρους τους στον πόλεμο ενάντια των βαρβάρων και δωροδοκώντας τον Αττίλα, όταν εκείνος δήλωνε μη ικανοποιημένος με τις ενέργειες της αυτοκρατορίας, διατηρώντας έτσι μία ειρήνη ανάμεσα στις δύο πλευρές. Ωστόσο, οι σχέσεις μεταξύ του Αέτιου και του Αττίλα σταμάτησαν να είναι φιλικές, όταν οι Ούννοι δεν επιτρέπονταν πλέον να υπηρετήσουν στον Ρωμαϊκό στρατό. Ως εκ τούτου, στην μελλοντική εισβολή του Αττίλα στην Γαλατία, ο Αέτιος αναγκάστηκε να δημιουργήσει έναν συνασπισμό, κατά κύριο λόγο μεταξύ Ρωμαίων και Βησιγότθων, μη μπορώντας πλέον να βασιστεί στα ουννικά στρατεύματα.

Ο Αττίλας ανέκαθεν αναζητούσε αφορμή για να εισβάλλει στο δυτικό τμήμα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Αφού ο νέος αυτοκράτορας της Ανατολής αρνήθηκε να συνεχίσει να είναι φόρου υποτελείς στους Ούννους, ο Ούννος βασιλιάς είχε ανάγκη να συσσωρεύσει οικονομικούς πόρους για να πληρώσει τα στρατεύματά του. Γνωρίζοντας ότι τα Βαλκάνια ήταν εξασθενημένα και πως δεν είχε την δυνατότητα να διαπεράσει τα πρόσφατα κατασκευασμένα θεοδοσιανά τείχη, έστρεψε την προσοχή του προς την Ρώμη.

Τελικά, ο πόλεμος μεταξύ Αττίλα και της Δύσης έγινε αναπόφευκτος, όταν παρουσιάστηκαν διάφορες αφορμές. Αρχικά, οι Βάνδαλοι, όντες σύμμαχοι των Αλανών, έστειλαν επιστολή στους Ούννους, προσκαλώντας τους να εισβάλλουν στην Γαλατία. Επιπλέον, η αδελφή του Βαλεντινιανού, η Ονvωρία, φημολογείται ότι έχοντας ζήσει ολόκληρη την ζωή της ελεγχόμενη από τον αυτοκράτορα, έστειλε το δαχτυλίδι της στον Ούννο βασιλιά ζητώντας την βοήθειά του προκειμένου να αντισταθεί στον αδελφό της, όταν της ανακοίνωσε ότι θα την εξαναγκάσει σε γάμο. Ωστόσο, ο Αττίλας παρουσίασε αυτή την πράξη ως πρόταση γάμου και ζήτησε ως προίκα την μισή δυτική αυτοκρατορία. Αν και αρχικά ο Βαλεντινιανός δεν έδειξε εμπιστοσύνη στα λεγόμενά του, ο Αττίλας απέδειξε ότι πράγματι είχε στην διάθεσή του το δαχτυλίδι της πριγκίπισσας. Τελικά, η πρότασή του δεν έγινε δεκτή και οι Ούννοι εκμεταλλεύτηκαν την συγκεκριμένη απόφαση, διαπερνώντας τον Ρήνο και εισβάλλοντας στην Γαλατία την άνοιξη του 451.

Υπήρχε αδήριτη ανάγκη για τους Ρωμαίους να βρουν σύμμαχους, προκειμένου να αντιμετωπίσουν την ουννική απειλή. Ο Αττίλας είχε την ενίσχυση πολλών γερμανικών υποτελών, όπως τους Γιέπιδες και τους Οστρογότθους, με κύριο σύμμαχο τον Γιζέριχο ο οποίος επιθυμούσε να αντισταθεί στους Βησιγότθους αφού ο Θεωδόριχος τον είχε καταδιώξει στο παρελθόν, πέρα από τον μεγάλο αριθμό ουννικών στρατευμάτων. Καθώς ο Αττίλας, δυσαρεστημένος με το γεγονός ότι οι Ούννοι σε αντίθεση με άλλες βαρβαρικές φυλές δεν είχαν λάβει δικά τους εδάφη στην αυτοκρατορία, είχε πλέον απαγορεύσει στους μισθοφόρους του να υπηρετήσουν στον ρωμαϊκό στρατό, ο Αέτιος ζήτησε, μεταξύ άλλων, την βοήθεια του Θεοδώριχου, γιό του Αλάριχου και βασιλιά των Βησιγότθων. Ο Γότθος βασιλιάς συμφώνησε να συμμαχήσει με τους Ρωμαίους, στέλνοντας, μαζί με στρατιωτικές ενισχύσεις, δύο από τους γιούς του να βοηθήσουν σε μελλοντικές συρράξεις.  Ένας πολυεθνικός συνασπισμός είχε πλέον δημιουργηθεί, υπό στην στρατηγία του Αέτιου, με σκοπό να απωθήσει τον Αττίλα από την Γαλατία.

Οι Ούννοι λεηλάτησαν διάφορες Γαλατικές πόλεις, εκ των οποίων δεν μας είναι όλες γνωστές. Ωστόσο, είναι αδιαμφισβήτητο ότι η εν λόγω εισβολή αποτέλεσε την πιο αιματηρή εκστρατεία που είχε πραγματοποιηθεί στην περιοχή, με μοναδική εξαίρεση τους γαλατικούς πολέμους του Καίσαρα. Μάλιστα, η καταστροφή που προκλήθηκε ήταν τόσο έντονη, ώστε ορισμένοι Ρωμαίοι θεωρούσαν ότι ο Αττίλας, αποτελούσε μία μορφή θεϊκής τιμωρίας. Επίσης, υπάρχουν αμέτρητες ιστορίες μαρτύρων, που έσωσαν τις πόλεις τους από την ουννική απειλή, όπως για παράδειγμα η Αγία Γενεβιέβη η οποία σύμφωνα με την τοπική παράδοση, έσωσε το Παρίσι, πείθοντας τον Θεό να στρέψει τον Αττίλα μακριά από την πόλη.

Γνωρίζουμε ότι, αφού πολιόρκησε την Λωρραίνη, ο Αττίλας αρχικά υποχώρησε, μέχρι που ένα μέρος των τειχών καταρρέει. Τότε εισήλθε στην πόλη και οι ο πληθυσμός της σκοτώθηκε από τους Ούννους. Ύστερα, ξεκίνησε η πολιορκία της Ορλεάνης, με τον βασιλιά της οποίας, αν και ο Αττίλας είχε συνεννοηθεί να παραδώσει την πόλη, τελικά εκείνος επέλεξε να αντισταθεί, αφού ο Θεωδόριχος και ο Αέτιος τον ενισχύσουν στην οχύρωση της πόλης. Μετά από μερικές εβδομάδες πολιορκίας, οι Ούννοι διέρρηξαν τα τείχη και θα ξεκίνησαν την λεηλασία. Ο δρόμος προς την μάχη των Εθνών είχε ανοίξει.

Βιβλιογραφία

– Αλέξιος Γ.Κ Σαββίδης, οι πρώιμοι Φράγκοι από τους Μεροβιγγείους στους Καρολίδες Παπαζήσης, Αθήνα, 2020

–  Ιωάννης Μαρτίνος Αρχιμανδρίτης, Αυτοκράτορες του Βυζαντίου, Εκάτη, Αθήνα, 2009

–  Antoine Bourguilleau, Attila et les Huns, Osprey Publishing, Παρίσι, 2005

–   Charles Christopher Mierow , The gothic history of Jordanes, Kessinger Publicing, Whitefish, 2010

–   Christopher Kelly, The End of an Empire : Attila the Hun & the Fall of Rome, WW Norton and co, Νέα Υόρκη, 2012

–   Edward Gibbon, The decline and fall of the Roman Empire Volume II, Modern Library Classics, Νέα Υόρκη, 2005

–   Géza Alfoldy, Ιστορία της ρωμαϊκής κοινωνίας, ΜΙΕΤ, Αθήνα, 2009

–   John Bagnell Bury, Η εισβολλή των βαρβάρων στην Ευρώπη, Ηρότοδος, Αθήνα, 2019

–   Peter Heather, John Matthews ,The Goths in the 4th,century, Liverpool University Classics, Λίβερπουλ, 199

Ακολουθήστε το "Εξιστορώντας" στην σελίδα μας στο Facebook, στο προφίλ μας στο Instagarm και κάντε εγγραφή στο κανάλι μας στο YouTube ώστε να μην χάνετε τα νεότερα ιστορικά μας άρθρα και τις συνεντεύξεις μας.