Από τον Γεώργιο Α΄ στον Κωνσταντίνο Β΄: Όλοι οι βασιλιάδες της Ελλάδας και το έργο τους στα 111 χρόνια που βασίλεψαν



Σωτήρης Σουχλέρης

Με τον θάνατο του Βασιλά Κωνσταντίνου Β' κλείνει ο κύκλος της δυναστείας των Γλυξμπούργων, οι οποίοι βασίλευσαν στην Ελλάδα για 111 χρόνια, με μερικά διαλείμματα ανα καιρούς. Τυπικά η δυναστεία αυτή βασίλεψε μέχρι και το 1974 και περιλάμβανε έξι μονάρχες που ηγήθηκαν του Ελληνικού κράτους σε διάφορες και κρίσιμες περιόδους της σύγχρονης Ελληνικής ιστορίας. Πάμε να δούμε έναν προς έναν τους Έλληνες βασιλείς και το έργο τους.

Γεώργιος Α': 1863-1913

Ο πρώτος μονάρχης των Γλύξμπουργκ ήταν ο πρίγκηπας Γουλιέλμος, γιος του βασιλιά Χριστιανού Θ' της Δανίας. Παρότι προοριζόταν για καριέρα στο πολεμικό ναυτικό, επελέγη μετά από ψηφοφορία της Ελληνικής Εθνοσυνέλευσης η οποία εκδίωξε τον Όθωνα το 1862, ως ο νέος βασιλιάς της χώρας. Έτσι, ο μόλις 17 ετών Γουλιέλμος, ονομάστηκε Γεώργιος Α' των Ελλήνων και ξεκίνησε το ταξίδι του για την νέα του πατρίδα. Στις 31 Οκτωβρίου 1863 ενώπιον της Εθνοσυνέλευσης ο Γεώργιος Α' ορκίσθη Βασιλεύς των Ελλήνων και εξέδωσε το πρώτο του διάγγελμα - η πρώτη "υπόσχεσις" όπως ονομάστηκε - προς τον Ελληνικό Λαό.



Βασίλεψε για περίπου 50 χρόνια, στα οποία η χώρα πέρασε από πολιτικές αστάθειες και κρίσεις. Είδε στην πρωθυπουργία τους Χαρίλαο Τρικούπη και Δηλιγιάννη, έζησε τον ατυχή πόλεμο του 1897, το κίνημα στο Γουδί που έφερε τον Ελευθέριο Βενιζέλο στο προσκήνιο της πολιτική σκηνής. Έζησε τους βαλκανικούς πολέμους, είδε την Ελλάδα να μεγαλώνει και να αποκτά νέα εδάφη. Τελευταίος του σταθμός η πόλη της Θεσσαλονίκης όπου βρέθηκε λίγες μέρες μετά την απελευθέρωση της το 1913. Εκεί τον βρήκε άδοξο τέλος καθώς δολοφονήθηκε από τον Αλέξανδρο Σχινά στις 18 Μαρτίου 1913. Για πολλούς ιστορικούς θεωρείται και ο πιο επιτυχημένος Έλληνας μονάρχης.

Κωνσταντίνος Α': 1913-1917/1920-1922

Πρόκειται ίσως για τον μονάρχη με την μεγαλύτερη κριτική, όσον αφορά τις ενέργειές του καθ' όλη την διάρκεια της Βασιλείας του και όχι άδικα. Διαδέχτηκε τον πατέρα του στις 18 Μαρτίου 1913. Μέχρι τότε υπήρξε αρχιστράτηγος των Ελληνικών στρατευμάτων στους πολέμους του 1912-13, παρότι είχε χρεωθεί την ήττα στον πόλεμο του 1897, απελευθερώνοντας τα Γιαννιτσά, το Μοναστήρι, την Θεσσαλονίκη και γενικότερα ολόκληρη την Ανατολική Μακεδονία και την Θράκη φτάνοντας μέχρι τα πρόθυρα της Σόφιας. Για τις επιτυχίες και την ανδρεία του προσφωνούνταν ως "στρατηλάτης". 


Στην διάρκεια του Α' Παγκοσμίου πολέμου ήρθε σε σύγκρουση με τον Ελ. Βενιζέλο, για τον εάν η Ελλάδα θα έπρεπε να εισέλθει στις εχθροπραξίες στο πλευρό της Αντάντ ή των Κεντρικών δυνάμεων. Εν τέλη εγκατέλειψε την χώρα στις 1917 αφήνοντας τον γιο του Αλέξανδρο στην θέση του, χωρίς όμως να απαρνηθεί τον τίτλο του. Θα επέστρεφε στον θρόνο, μετά τον θάνατο του γιου του το 1920 και έμελλε να φύγει ξανά το 1922, ύστερα και από την μικρασιατική καταστροφή. Πέθανε εξόριστος στις 11 Ιανουαρίου του 1923.

Αλέξανδρος Α΄: 1917-1920 

Όταν ο πατέρας του εγκατέλειψε την Ελλάδα, απόρροια του εθνικού διχασμού που είχε ξεσπάσει, ο Αλέξανδρος ήταν 24 ετών, δεύτερος στην σειρά διαδοχής και δεν έδειχνε ιδιαίτερα ζεστός να αναλάβει το αξίωμα. Όμως, με την πίεση του Βενιζέλου και την υπόσχεση πως θα παντρευόταν την αγαπημένη του Ασπασία δέχτηκε. Η ανάληψη του Θρόνου ήταν συνταγματικό πραξικόπημα ουσιαστικά, διότι δεν ακολουθήθηκαν οι περί διαδοχής διατάξεις του συντάγματος. Για το λόγο αυτό ο Κωνσταντίνος δεν αποδέχθηκε ποτέ τον Αλέξανδρο ως βασιλέα, και στον τάφο του στο Τατόι αναγράφεται ως "Αλέξανδρος, βασιλόπαις της Ελλάδος, βασίλεψε αντί του πατρός αυτού".



Υπήρξε μετριοπαθής και αγαπητός από τον λαό, δεν εμπλεκόταν στην πολιτική ούτε στα στρατιωτικά θέματα, αναπτύσσοντας παράλληλα καλές σχέσεις με τον Βενιζέλο. Παρόλα αυτά οι δύο άνδρες ήρθαν σε σύγκρουση, όταν ο τελευταίος αρνήθηκε στον βασιλιά να παντρευτεί την Ασπασία. Ο Αλέξανδρος πέθανε πρόωρα, αφού πρώτα τον είχε δαγκώσει μια μαϊμού στο δάσος του Τατοΐου, στις 12 Οκτωβρίου 1920. Στην κηδεία του παρευρέθηκαν χιλιάδες λαού. 

Γεώργιος Β΄: 1922-1924/1935-1947

Ο πρωτότοκος γιος του Κωνσταντίνου και αδερφός των Αλέξανδρου και Παύλου ανέβηκε στον θρόνο σε περίοδο μεγάλης κρίσης. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, το Κίνημα της 11ης Σεπτεμβρίου 1922 και την παραίτηση του πατέρα του, τον διαδέχτηκε στο θρόνο ως Βασιλεύς των Ελλήνων στις 27 Σεπτεμβρίου 1922. Όμως μετά από μόλις ένα χρόνο αναγκάστηκε, από την Επαναστατική Κυβέρνηση του Πλαστήρα, να εγκαταλείψει την Ελλάδα. Λίγους μήνες αργότερα, με απόφαση της εθνοσυνέλευσης, αυτός και ολόκληρη η δυναστεία κηρύχθηκαν έκπτωτοι. Ο ίδιος έζησε για 11 χρόνια στην Ρουμανία και την Μ. Βρετανία μέχρι και το 1935. Στις 3 Νοεμβρίου του ίδιου έτους ο Γεώργιος Κονδύλης με νόθο δημοψήφισμα επανέφερε την βασιλεία στην Ελλάδα. Τα ποσοστά ήταν 97.88 % υπέρ και μόλις 2.12 % κατά.


Έζησε από κοντά και υποστήριξε το καθεστώς της 4ης Αυγούστου και τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940 μαζί με την Γερμανική εισβολή του 1941. Τότε κατέφυγε στην Αίγυπτο απ' όπου προσπάθησε να συντονίσει την αντίσταση κατά των κατακτητών. Γύρισε στην Ελλάδα μετά την απελευθέρωση στις 27 Σεπτεμβρίου 1946, όμως απεβίωσε αιφνίδια την 1η Απριλίου 1947 από καρδιακή ανακοπή. Αρχικά μάλιστα, λόγω της ημέρας, δεν έγινε πιστευτή η είδηση του θανάτου του. Ετάφη στο βασιλικό κοιμητήριο, στο Τατόι. Ήταν 57 ετών.

Παύλος Α΄: 1947-1964

Διαδέχτηκε τον αδερφό του στον θρόνο το 1947. Στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο υπηρέτησε στο Γενικό Στρατηγείο και μετά τη γερμανική εισβολή ακολούθησε τον Βασιλιά Γεώργιο Β΄ στην Κρήτη. Μετά την κατάληψη της νήσου από τους Γερμανούς, κατέφυγε στην Αίγυπτο, για να εγκατασταθεί τελικά με την οικογένειά του στο Κέιπ Τάουν της Νοτίου Αφρικής. Μετά την ενθρόνισή του διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο στον εμφύλιο πόλεμο, καθώς το βασιλικό ζεύγος, Παύλος και Φρειδερίκη, επιδόθηκε με μια πρωτοφανή δραστηριοποίηση στη σύσταση ιδρυμάτων και φιλανθρωπικών θεσμών, αυξάνοντας τη δημοφιλία της Δυναστείας. Έμεινε γνωστός ως ο Βασιλιάς της νίκης έναντι των κομμουνιστών του ΔΣΕ.


Ελέγχοντας αποτελεσματικά τις Ένοπλες Δυνάμεις και τα Σώματα Ασφαλείας, διατηρώντας παράλληλα έναν αντιφατικό ρόλο κατά την περίοδο του ελεγχόμενου κοινοβουλευτισμού, καθώς και καλλιεργώντας άριστες σχέσεις με την Ουάσιγκτον, ο Παύλος εδραίωσε την εξουσία του. Υπήρξε αγαπητός και αρεστός τόσο από τον κόσμο, όσο και από το πολιτικο σύστημα. Ήταν εκείνος που επέλεξε για πρωθυπουργό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή και όρκισε την κυβέρνηση του Γεωργίου Παπανδρέου. Όμως προσβλήθηκε από καρκίνο και απεβίωσε στις 18 Φεβρουαρίου του 1964. Αρκετοί πιστεύουν πως αν δεν είχε πεθάνει η πορεία της χώρας θα ήταν διαφορετική.

Κωνσταντίνος Β΄: 1964-1967

Λίγο πολύ η ιστορία του είναι γνωστή. Διαδέχτηκε τον πατέρα του σε ηλικία μόλις 24 ετών και με λάθος χειρισμούς έριξε λάδι, έστω και άθελά του, στην φωτιά του πολιτικού κόσμου ιδίως μετά την παραίτηση του Γεωργίου Παπανδρέου το 1965. Όρκισε τέσσερις κυβερνήσεις (αποστάτες) χωρίς εκλογές και στο τέλος σχεδίασε δικό του πραξικόπημα, με το οποίο θα επέβαλε Βασιλική δικτατορία με τους στρατηγούς του. Δεν πρόλαβε όμως καθότι ξέσπασε η 21η Απριλίου 1967. Ο ίδιος δεν είδε ποτέ με καλό μάτι τους Συνταγματάρχες και προσπάθησε να τους ανατρέψει με το κίνημα "οπερέτα" της 13ης Δεκεμβρίου, που κατέληξε σε φιάσκο και στην φυγή του από την χώρα.



Κατέφυγε στην Ρώμη και έζησε εκεί μέχρι και το 1973 όταν ο Παπαδόπουλος κατήργησε με δημοψήφισμα την μοναρχία και επέβαλε "Προεδρική Δημοκρατία". Τα γεγονότα του Πολυτεχνείου και η Κυπριακή τραγωδία έφεραν πίσω στην Ελλάδα τον Κ. Καραμανλή, που του υποσχέθηκε ότι θα ζητούσε την επιστροφή του στην χώρα. Κάτι τέτοιο όμως ουδέποτε έγινε. Στις 8 Δεκεμβρίου 1974 διεξήχθη δημοψήφισμα. Εκατομμύρια κόσμου ξεκίνησαν να συρρέουν στα εκλογικά τμήματα ανά την χώρα από τις 7 μέχρι τις 8 το βράδυ. Όλοι οι κομματικοί αρχηγοί, μαζί και ο Βασιλεύς, ανακοίνωσαν πως θα σεβαστούν τα αποτελέσματα. Τελικά στις 10 το βράδυ ανακοινώνεται η μεγάλη είδηση.

Εψήφισαν 4.719.494 άνθρωποι.

Υπέρ της Αβασίλευτης Προεδρευόμενης: 69,18%

Υπέρ της Βασιλευομένης: 30,82%

Άκυρα: 0,61%

Ο ίδιος παρέμεινε ουδέτερος, χωρίς όμως να απαρνηθεί τον τίτλο του, στην πολιτική σε όλη την διάρκεια της ζωής του, ενώ μεροληπτούσε πάντα υπέρ της Ελλάδος με επαφές στο εξωτερικό. Ύστερα από διαρκείς διαμάχες με το ελληνικό δημόσιο, κατάφερε να εξασφαλίσει διαβατήριο και να ζήσει μέχρι το τέλος στην Ελλάδα. Απεβίωσε στις 13 Ιανουαρίου 2023.

Ακολουθήστε το "Εξιστορώντας" στην σελίδα μας στο Facebook, στο προφίλ μας στο Instagarm και κάντε εγγραφή στο κανάλι μας στο YouTube ώστε να μην χάνετε τα νεότερα ιστορικά μας άρθρα και τις συνεντεύξεις μας.



Πηγές:

Μάνος Ν. Χατζηδάκης, Βασιλεύς Κωνσταντίνος Β΄: Όσα "είπε" και όσα... δεν είπε Η απάντησις του «Βασιλεύς Κωνσταντίνος Χωρίς τίτλο», Αθήνα 2016, εκδόσεις Πελασγός,

Θάνου Βερέμη, Ο Στρατός στην Ελληνική Πολιτική από την Ανεξαρτησία ως την Δημοκρατία, Αθήνα 2000, εκδόσεις Κούριερ

Δημητριάδης Αλεξ. Κωνσταντίνος, ΚΥΠΡΟΣ 1974 Η μεγάλη προδοσία, Αθήνα 2016, εκδόσεις Πελασγός

Γεωργίου Π. Μαλούχου, Βασιλεύς Κωνσταντίνος ΧΩΡΙΣ Τίτλο (ΤΟΜΟΣ Α’), Αθήνα 2015, εκδόσεις ΤΟ ΒΗΜΑ 

Ηλεκτρονικές πηγές:

https://el.wikipedia.org/wiki/Κωνσταντίνος_Β΄_της_Ελλάδας

https://el.wikipedia.org/wiki/Παύλος_Α΄_της_Ελλάδας

https://el.wikipedia.org/wiki/Γεώργιος_Β΄_της_Ελλάδας

https://el.wikipedia.org/wiki/Αλέξανδρος_Α΄_της_Ελλάδας

https://www.google.com/search?client=opera&q=Κωνσταντίνος+Α΄+της+Ελλάδας&sourceid=opera&ie=UTF-8&oe=UTF-8

https://el.wikipedia.org/wiki/Γεώργιος_Α΄_της_Ελλάδας



Σχόλια