Οι μύθοι και οι αλήθειες του Πολυτεχνείου μέσα από ντοκουμέντα και μαρτυρίες (pics & vids)

 

Σωτήρης Σουχλέρης

Αύριο συμπληρώνονται 49 χρόνια από τα γεγονότα του Νοεμβρίου του 1973 και μέχρι σήμερα έχουν γίνει πολλές έρευνες, για να φανερωθεί το τι συνέβη εκείνο το βράδυ και τις προηγούμενες μέρες των γεγονότων. Παρακάτω θα προσπαθήσουμε να ρίξουμε φως σε 6 μύθους, που δημιουργήθηκαν τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες.

Μύθος 1ος: Το πολυτεχνείο έριξε την δικτατορία

Μια φράση που ακούγεται πάντα τέτοιες μέρες, ιδιαίτερα από νέους ανθρώπους που δεν έζησαν την εποχή εκείνη ή ήταν ακόμη παιδιά και δεν την θυμούνται. Μια φράση που συνοδεύει την παραπάνω είναι το σύνθημα της αριστεράς « η χούντα δεν τελείωσε το 73!». Η δικτατορία έπεσε στις 23 Ιουλίου 1974, μετά και από την αποτυχία της να προστατέψει την Κύπρο από τον «Αττίλα Ι». Το πολυτεχνείο έδωσε απλά το πρόσχημα στον Ταξίαρχο Δ. Ιωαννίδη, να ανατρέψει τον Γεώργιο Παπαδόπουλο στις 25 Νοέμβριου του ίδιου έτους, μόλις μια εβδομάδα μετά. Το Πολυτεχνείο δεν έριξε, ούτε ταρακούνησε την δικτατορία, απλά έφερε μια καινούργια στην εξουσία.

Μύθος 2ος: Ο λαός στήριξε μαζικά τους φοιτητές: 

Αρκετές φορές γίνεται λόγος για μεγάλη συμμετοχή, περίπου 300 με 500 χιλιάδες κόσμου στην «εξέγερση». Τα στοιχειά της αστυνομίας πόλεων και της χωροφυλακής κάνουν λόγο για 5 χιλιάδες άτομα στις 15 Νοέμβριου, 5 χιλιάδες στις 6 και 12 χιλιάδες στις 17, όταν και εκκενώθηκε το ίδρυμα. Εάν προσθέσουμε και τις διαδηλώσεις σε άλλες πόλεις τις χώρας, την ίδια περίοδο, ο αριθμός θα φτάσει τις 25-30 χιλιάδες κόσμου πανελλαδικά. Άρα δεν ισχύουν οι ισχυρισμοί αυτοί.

Μύθος 3ος: Το τανκ έλιωσε τρείς φοιτητές μπαίνοντας και σκότωσε έναν στην πύλη

Στην Μεταπολίτευση καταγγέλθηκε ότι την ώρα της εισβολής του άρματος, πίσω από την πύλη υπήρχαν τρείς άνθρωποι μέσα στην mercedes του Πρυτάνεως, που είχε τοποθετηθεί ως οδόφραγμα από τους φοιτητές. Στη δική ο Μιχαήλ Γουνελάς, διοικητής των αρμάτων, αθωώθηκε όταν τα μέλη της συντονιστικής επιτροπής κατέθεσαν πως δεν υπήρχε κανένας μέσα στο όχημα. Ο οδηγός του άρματος σε συνέντευξη του το 2003, δήλωσε πως κινήθηκε πολύ σιγά δια να μην προκληθούν τραυματίες. 

Ο άνθρωπος στο φιλμ που φαίνεται να πέφτει στο κενό, όταν το τανκ γκρεμίζει την πύλη, είναι ο δημοσιογράφος Ν. Πατσαβός. Ο άνθρωπος αυτός, έπεσε στην αγκαλιά αστυνομικών και συνελήφθει αμέσως μετά. Αργότερα έδωσε και συνέντευξη για το ντοκιμαντέρ «Ήμερες Πολυτεχνείου». Σύμφωνα με το πόρισμα Τσεβά «ουδείς εφονευθεί εντός του χώρου του Πολυτεχνείου αλλά και εις 300 μέτρων πέριξ αυτού». Εντός του χώρου υπήρξαν μόνο 3 τραυματίες, που δεν ήρθαν σε επαφή με το άρμα.

Μύθος 4ος: Το άρμα μπήκε χωρίς συμφωνία μεταξύ φοιτητών και στρατού

Πολλάκις έχει ακουστεί αυτός ο ισχυρισμός αλλά δεν ισχύει. Ο φοιτητής Κυριάκος Σταμέλος, που έκανε τις διαπραγματεύσεις με τον στρατό, σε συνέντευξη του δήλωε πως συμφωνήσαν μετά από διαπραγματεύσεις, ενώ τόνισε πως, « μας είχε δοθεί αρκετός χρόνος για να εκκενώσουμε την πύλη από μπάζα». Το μόνο που έπρεπε να φύγει, ήταν το αμάξι του Πρύτανη που δεν κατάφεραν να μετακινήσουν, όποτε η μονή λύση για να ανοίξει η πύλη ήταν η είσοδος του άρματος.

Μύθος 5: Ο στρατός πυροβολούσε όλη την νύχτα πριν και μετά την εκκένωση

Μετά την πτώση της πύλης το άρμα προχώρα λίγο πιο μέσα στο προαύλιο και σταθμεύει δεξιά. Τότε εισήλθαν στον χώρο η αστυνομία, η ασφάλεια και ο στρατός (μοίρα καταδρομών) και ξεκίνησαν συλλήψεις. Κατά μαρτυρία πολλών φοιτητών η αστυνομία έδερνε αγρία με καδρόνια και γκλόπ, ενώ ο στρατός προστάτεψε τους φοιτητές και σχημάτισε διάδρομο δια να τους επιτρέψει την έξοδο προς την οδό Πατησιών. Σημειωθήκαν διαπληκτισμοί και γρονθοκοπήματα ανάμεσα σε στρατό και αστυνομία, λόγο των ενεργειών των στρατιωτών που απέτρεψαν συλλήψεις και πιθανόν πολλούς θανάτους, ενώ καταδρομείς λέγεται ότι φυγάδευσαν τα μέλη της συντονιστικής επιτροπής. Όσον αφορά τους πυροβολισμούς, έρχονταν από τους γύρω δρόμους από την αστυνομία η όποια, κατά γενική ομολογία του δικτάτορα Παπαδοπούλου «εχάθη ο έλεγχος των αστυνομικών δυνάμεων».

Μύθος 6ος: Υπήρχαν πάνω από 10 νεκροί εντός και άλλοι 100 εκτός του χώρου

Μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας, το 1975, έγινε έρευνα από τον εισαγγελέα Δ. Τσεβά δια να εξακριβωθούν οι νεκροί των ημερών εκείνων. Όπως αναφέραμε παραπάνω δεν υπάρχει νεκρός εντός του προαυλίου του Πολυτεχνείου, ενώ οι πρώτοι νεκροί έπεσαν στις 16 Νοέμβριου και ήταν 8, στις 17 έπεσαν άλλοι 10 και στις 18 οι υπόλοιποι 5, σύνολο 23. Το ζήτημα είναι πως οι άνθρωποι αυτοί δεν είναι όλοι νεκροί από πυρά των δυνάμεων ασφαλείας. Ενδεικτικά προκύπτει ότι, 4 εξ αυτών πέθαναν από καρδιακά επεισόδια, που προκληθήκαν επειδή βρεθήκαν ανάμεσα σε συγκρούσεις διαδηλωτών και αστυνομίας, αλλά και από ασφυξία λόγω δακρυγόνων. Άλλοι 3 βρισκόταν μακριά από το Ίδρυμα και πέθαναν λόγο των βολών εκφοβισμού που έριξε η αστυνομία στον αέρα. 

Πριν τις έρευνες του 2002 οι νεκροί από ευθείες βολές θεωρούνταν μόνο 12, Συγκεκριμένα οι 5 εξ αυτών σκοτώθηκαν, όταν επιτεθήκαν στο Υπουργείο δημόσιας τάξεως και στον ΟΤΕ και οι φρουρές τους ανταπάντησαν στα πυρά και οι υπόλοιποι 7 από αδέσποτες σφαίρες. Κάτι που πρέπει να σημειωθεί, είναι πως ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Γ. Παπαδόπουλος έδωσε εντολή, να μην γίνει χρήση οπλών ούτε καν στον αέρα, αλλά οι δυνάμεις παράκουσαν τις εντολές των ανωτέρων, πάνω στον πανικό τους, πράγμα που οδήγησε στην αιματοχυσία.

Ακολουθήστε το "Εξιστορώντας στην σελίδα μας στο Facebook, στο προφίλ μας στο Instagarm και κάντε εγγραφή στο κανάλι μας στο YouTube ώστε να μην χάνετε τα νεότερα ιστορικά μας άρθρα και τις συνεντεύξεις μας. 

                                                  Βιβλιογραφία

https://www.news247.gr/ereyna-aytoi-einai-oi-24-nekroi-toy-polytechneioy.6132734.html

Μάνος Ν. Χατζηδάκης, Τα ντοκουμέντα του Πολυτεχνείου, Αθήνα 2016, εκδόσεις Πελασγός

https://sim-politon.gr/το-πολυτεχνείο-ζει-σε-αγώνες-μάς-καλεί/

Μάνος Ν. Χατζηδάκης, Πολυτεχνείου 1973 και Αντίστασιις, Αθήνα 2015, εκδόσεις Πελασγός

Στρατηγού Μπονάνου Γρηγορίου, Η Αλήθεια (21^η ΑΠΡΙΛΙΟΥ-25^Η ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ-ΚΥΠΡΙΑΚΟΝ), Δεκέμβριος 1986,