Ζόχαρ Άργκοβ ο "Καζαντζίδης" του Ισραήλ που τραγούδησε το υπάρχω στα εβραϊκά

Σωτήρης Σουχλέρης

Το ελληνικό λαϊκό τραγούδι είναι μοναδικό στο είδος του, όπως και εκείνοι που το τραγούδησαν. Ένας από τους μεγαλύτερους λαϊκούς τραγουδιστές που έζησε ποτέ ήταν ο Στέλιος Καζαντζίδης. Τα τραγούδια του ακούγονταν και θα ακούγονται, όμως τι θα λέγατε εάν σας αποκαλύπταμε ότι πολλά εξ αυτών διασκευάστηκαν σε άλλες χώρες;

Και όμως στο Ισραήλ υπήρξε ένας καλλιτέχνης που, παρά την σύντομη πορεία του, κατάφερε να αποκτήσει τον τίτλο "βασιλιάς" και να γίνει ο "Καζαντζίδης των Εβραίων". Και το όνομα αυτού Ζόχαρ Άργκοβ. 

                

Γεννημένος τραγουδιστής

Ο Zohar Okbari γεννήθηκε στο Rishon LeZion του Ισραήλ από τον Ovadia και την Yona Orkabi, Εβραίους γονείς που μετανάστευσαν από την Υεμένη. Ήταν το μεγαλύτερο από τα δέκα παιδιά. Επέδειξε ταλέντο στο τραγούδι από την παιδική ηλικία και οι συμμαθητές του του έδωσαν το παρατσούκλι «αηδόνι». Όλα τα αδέρφια του έδειχναν επίσης ενδιαφέρον για τη μουσική. Ως αποτέλεσμα της αδιαφορίας του Argov για οποιαδήποτε πτυχή του σχολείου εκτός από τη μουσική, η οποία επιδεινώθηκε από τα οικονομικά προβλήματα της οικογένειάς του, παράτησε το σχολείο σε ηλικία 14 ετών για να εργαστεί σε μια κατασκευαστική εταιρεία. 

Το 1972 παντρεύτηκε μια γειτόνισσα με το όνομα Bracha, που ένα χρόνο αργότερα έφερε στον κόσμο τον γιο τους Γκίλι. Ο πατέρας του Argov, Ovadia, με τον οποίο είχε μια θυελλώδη σχέση για τον αυταρχισμό και τον αλκοολισμό του τελευταίου, πέθανε λίγο πριν τα πρώτα γενέθλια του Γκίλι. Λόγω της οικογενειακής του κατάστασης, ο Άργκοβ απαλλάχθηκε από την υποχρεωτική θητεία στον στρατό.

Δύσκολη αρχή

Το 1977, σε ηλικία 22 ετών, ο Argov δημοσίευσε ένα single με δύο τραγούδια που έγραψε και συνέθεσε ο Moshe Nagar. Όταν κυκλοφόρησε, σε συνεννόηση με τη σύζυγό του Bracha, άλλαξε το επώνυμό του από Orkabi σε Argov. Ένιωσε ότι το όνομα Orkabi δεν θα «ακουγόταν καλό» στα μέσα ενημέρωσης και το κατεστημένο, επιλέγοντας το όνομα ενός από τους μεγαλύτερους συνθέτες και μουσικούς στο Ισραήλ εκείνη την εποχή, του Sasha Argov. Το single ήταν ανεπιτυχές, αφού προβλήθηκε μόνο μία φορά σε ραδιοφωνική εκπομπή με τίτλο "μουσικές παραξενιές". 

                                           

Ωστόσο, άρχισε να εργάζεται ως τραγουδιστής με πλήρη απασχόληση, δίνοντας ζωντανές εμφανίσεις. Η αμοιβή του ήταν πενιχρή και μέσα σε μήνες είχε κάνει τεράστια χρέη. Όλη του η περιουσία είχε κρατηθεί και δεν μπορούσε πλέον να συντηρήσει τη γυναίκα και τον γιο του. Η κακή οικονομική κατάσταση της οικογένειας και η πίεση των εμφανίσεων σε κλαμπ αργά το βράδυ άσκησαν πίεση στον γάμο του, ο οποίος έληξε με την Bracha να μετακομίζει ξανά με τους γονείς της και να παίρνει την Gili μαζί της. 

Η "κλοπή" του Υπάρχω

Παρά την κακή αρχή του δεν τα παρατά και το 1981 κυκλοφορεί το πρώτο του άλμπουμ του με τίτλο "Elinor". Σε αυτό περιλαμβάνεται το ομώνυμο κομμάτι, το οποίο όμως έχει ίδιο ρυθμό με το Υπάρχω του Καζαντζίδη. Δεν είναι γνωστό μέχρι σήμερα εάν ο Χρήστος Νικολόπουλος ήταν ενήμερος για την διασκευή αυτή. Κλοπή ή όχι το κομμάτι έγινε αμέσως τεράστια επιτυχία και τραγουδήθηκε σε όλο το Ισραήλ. 

Στο άλμπουμ περιλαμβάνονταν άλλα δύο κομμάτια, το Sod HaMazalot και το Mah Lakh, Yaldah, ένας φόρος τιμής στην πρώην σύζυγό του, Bracha, η οποία παρέμεινε η αγάπη της ζωής του μέχρι το τέλος. 

Η αρχή του μύθου

Με την επιτυχία του άλμπουμ, ο Argov έγινε δημοφιλής και εμφανίστηκε ζωντανά σε όλο το Ισραήλ. Ήταν από τους πρώτους τραγουδιστές που σημείωσαν εμπορική και εθνική επιτυχία στη σφαίρα της μουσικής σε στυλ Μέσης Ανατολής-Μεσογείου (Mizrahi), παρά το γεγονός ότι η μουσική του δεν ήταν mainstream εκείνη την εποχή και οι ραδιοφωνικοί σταθμοί προωθούσαν την ποπ μουσική από στο εξωτερικό. 

 

Αφού καθιερώθηκε στον κοινό ο Άργκοβ κυκλοφόρησε δύο ακόμα άλμπουμ, ενώ ξεκίνησε και εμφανίσεις σε κέντρα τα οποία γέμιζαν ασφυκτικά από κόσμο, που ήθελε να τον δει από κοντά.

Η λατρεία για το "Elinor" ήταν τέτοια, που σύμφωνα με μαρτυρίες το τραγουδούσε μέχρι και 5 φορές κάθε βράδυ όπου εμφανιζόταν. Σε μία συναυλία του, το 1982, ο Άργκοβ έκανε την καλύτερη εκτέλεση του τραγουδιού συνεπένωντας τα πλήθη. Σίγουρα δεν έφτανε τον Καζαντζίδη, αλλά το ερμήνευσε αξιοπρεπέστατά και πολύ όμορφα, με την δική του ιδιαίτερη χροιά.

Χρησιμοποιούσε μπουζούκια στα τραγούδια του

Το 1981 ξεκίνησε περιοδείες στις ΗΠΑ και την Γαλλία, γνωρίζοντας την αγάπη του πλήθους απ' όπου περνούσε. Η φήμη του δεν περιορίζεται πια μόνο στο Ισραήλ, αλλά σε όλη την Μ. Ανατολή. Εδώ θα πρέπει να αναφέρουμε, πως ο ίδιος έδειχνε μεγάλο ενδιαφέρον για την ελληνική λαϊκή μουσική. Αυτό φαίνεται, απ' το γεγονός πως στα περισσότερα τραγούδια του ακούγονται πάντα μπουζούκια, όπως και στα κέντρα που εμφανιζόταν και οριεντάλ-ελληνικοί ρυθμοί.

Πέρα από το Υπάρχω ερμήνευσε ελληνικά τραγούδια στα εβραϊκά. Πιο αναλυτικά έχει διασκευάσει το "Υπάρχω", το "Νυχτερίδες και αράχνες", το "Μα τι λέω" και το "είσαι το κάτι άλλο". Στο παρακάτω βίντεο, από κάποιο γλέντι στο οποίο τραγουδούσε, ο ίδιος λέει το όνομα του Νυχτερίδες λίγο πριν ξεκινήσει. 

Θεϊκή φωνή, καταστροφικός χαρακτήρας 

Το 1982, ο Argov περιόδευε στις Ηνωμένες Πολιτείες και προσκλήθηκε σε πάρτι και κλαμπ. Εκεί εκτέθηκε για πρώτη φορά σε σκληρά ναρκωτικά και άρχισε να αναπτύσσει τον εθισμό του στην ηρωίνη και την κοκαΐνη. Ισχυρίστηκε ότι για πρώτη φορά μυήθηκε στα σκληρά ναρκωτικά στο Club Halleluyah στο Λος Άντζελες. Ο εθισμός του ήταν κάτι που από το 1983 άρχισε να επηρεάζει τη απόδοσή του.

 

Μέχρι το τέλος του έτους, η κατάχρηση ναρκωτικών σε συνδυασμό με το απαιτητικό πρόγραμμα εμφανίσεων του άρχισαν να επηρεάζουν εμφανώς την υγεία του. Στα τέλη του 1983, τρεις συνεργάτες του τον πήγαν στο Εϊλάτ και τον έκλεισαν σε ένα δωμάτιο ξενοδοχείου για να τον "αποτοξινώσουν". Ωστόσο, αυτό ήταν ανεπιτυχές. Αν και μπορούσε ακόμα να τραγουδά σε ζωντανές παραστάσεις, υπό την επήρεια ναρκωτικών, η κατάχρηση τον έκανε να χάνει παραστάσεις και ηχογραφήσεις. Εκείνη την εποχή ο Argov ήταν ένας πλούσιος άνθρωπος, αλλά ξόδευε την περιουσία του στα ναρκωτικά.

Αφού αποφάσισαν ότι δεν μπορούσε να ξεπεράσει τον εθισμό του στα ναρκωτικά, οι μάνατζερ του, αδερφοί Reuveni, έληξαν το συμβόλαιό τους μαζί του και επέλεξαν να υπογράψουν συμβόλαιο με ένα πολλά υποσχόμενο νέο αστέρι, τον Haim Moshe. Ο Argov πληγώθηκε από αυτό που θεώρησε ως προδοσία τους, καθώς και από τη συνειδητοποίηση ότι δεν υπήρχε καμία ελπίδα να συμφιλιωθεί με την πρώην σύζυγό του Bracha, αφού εκείνη παντρεύτηκε ξανά εκείνη την εποχή. 

                                       

Μετά τη ρήξη του με τους αδερφούς Ρουβένι, ο Avigdor Ben-Mosh έγινε παραγωγός του. Αν και συνέχισε να βγάζει δίσκους, άρχισε να δείχνει προβληματική συμπεριφορά κατά τη διάρκεια των ηχογραφήσεων.

 

Το άδοξος τέλος μόλις στα 32 

Στις αρχές του 1984, ο Argov έκανε ξανά περιοδεία στις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Γαλλία. Στις 16 Ιουλίου 1984, αφού επέστρεψε στο Ισραήλ από μια παράσταση στο Παρίσι, συνελήφθη για διακίνηση ναρκωτικών. Αφέθηκε ελεύθερος με εγγύηση δύο εβδομάδες αργότερα, αλλά του απαγορεύτηκε να φύγει από τη χώρα για τους επόμενους έξι μήνες. Μέχρι εκείνη τη στιγμή, ο εθισμός του στα ναρκωτικά κατέστρεφε την καριέρα του και εξαντλούσε τον πλούτο του.

Οι μάνατζερ άρχισαν να τον εκμεταλλεύονται προσποιούμενοι ότι τον πληρώνουν. Το 1985 κυκλοφόρησε ένα άλλο άλμπουμ. Τον Φεβρουάριο του ίδιου έτους, κατά τη διάρκεια μιας περιοδείας στο Παρίσι, παραλίγο να πεθάνει από υπερβολική δόση ναρκωτικών. Τον Ιούνιο του 1985, συνελήφθη για κατοχή ηρωίνης και καταδικάστηκε σε ποινή ενός έτους με αναστολή.

Τις πρώτες πρωινές ώρες της 23ης Ιουλίου 1987, ο Argov, ο αδελφός του και ένας άλλος άνδρας μπήκαν στο σταθμό Magen David Adom στο Rishon LeZion και ζήτησαν ναρκωτικά. Λίγο αργότερα, ο Argov συνελήφθη ως ύποπτος ότι έκλεψε το πορτοφόλι ενός γιατρού στην περιοχή, αλλά αφέθηκε ελεύθερος αφού διαπιστώθηκε ότι δεν είχε καμία σχέση με την κλοπή. Κατά την αποφυλάκισή του από το αστυνομικό τμήμα, ο Argov έκλεψε ένα πιστόλι που βρισκόταν σε ένα γραφείο. Μετά από εκτεταμένο ανθρωποκυνηγητό, συνελήφθη με το πιστόλι που είχε στην κατοχή του και καταδικάστηκε σε φυλάκιση ενός μήνα, η οποία επεκτάθηκε σε έξι μήνες μετά την έφεση.

Τρεις εβδομάδες πριν αποφυλακιστεί, ο Argov έλαβε άδεια για να του επιτραπεί να πάει σπίτι του. Μερικές μέρες μετά μια γυναίκα υπέβαλε καταγγελία στην αστυνομία, υποστηρίζοντας ότι ο Argov είχε αποπειραθεί να τη βιάσει. Συνελήφθη και οδηγήθηκε σε αστυνομικό τμήμα στο Rishon LeZion για ανάκριση. 

Στις 6 Νοεμβρίου 1987, ο Zohar Argov πέθανε στο κελί του, αυτοκτονώντας. Βρέθηκε νεκρός στις 4:00 π.μ., κρεμασμένος από μια κουβέρτα τυλιγμένη στο λαιμό του. Είχε πεθάνει αφού οι λωρίδες είχαν σφίξει γύρω από το λαιμό του και δεν κατάφερε να σωθεί λόγω των ναρκωτικών που είχε πάρει.

Ο θρύλος του έμεινε

Μετά τον θάνατό του, ο Argov συνέχισε να διατηρεί την τίτλο του ως "HaMelekh" (ο Βασιλιάς) της μουσικής Mizrahi. Του πιστώνεται ότι εισήγαγε τη μουσική Mizrahi στο ισραηλινό mainstream κοινό και η ιστορία της ζωής του έχει συζητηθεί ευρέως, με ορισμένους να την θεωρούν εμβληματική της κοινωνικοπολιτιστικής τραγωδίας που πλήττει τραγουδιστές από την κοινότητα Mizrahi στο Ισραήλ.

Το πιο συγκινητικό είναι πως ο γιος του Γκίλι, αφιέρωσε ένα τραγούδι προς τιμήν του, όταν έγινε 18, μπροστά στην γιαγιά του προκαλώντας ρίγη συγκίνησης στους θεατές που βρέθηκαν στο θέατρο Καμερί.