9η Λεγεώνα: Aιώνιο μυστήριο ή καλυμμένη καταστροφή ;

 

Σωτήρης Σουχλέρης

Η ρωμαϊκή αυτοκρατορία κρύβει πολλά μυστήρια στην τριών αιώνων ιστορία της. Από τις δολοφονίες αυτοκρατόρων μέχρι τις δολοπλοκίες για εξουσία, υπάρχει πολύ υλικό που δεν έχει ακόμα διαλευκανθεί. Σήμερα το "Εξιστορώντας" εξετάζει την περίπτωση της 9ης Λεγεώνας.

Την μονάδα αυτή περικλείει ένας αστικός μύθος. Περίπου στο 140 μ.Χ. σταμάτησε να αναφέρεται σε επίσημα έγγραφα και ουσιαστικά εξαφανίστηκε. Κανείς δεν έμαθε ποτέ τι συνέβη και οι θεωρίες για την μοίρα των 5.000 ανδρών της ποικίλουν. Είτε διαλύθηκε ή έπεσε θύμα επίθεσης βόρειων, βρετανικών-βαρβαρικών φυλών. Μέχρι σήμερα η εξαφάνιση παραμένει μυστήριο. 

Πομπήιος o ιδρυτής, Καίσαρας o διοικητής

H Legio IX Hispana, γνωστή και ως VIIII Hispana συγκροτήθηκε από τον Πομπήιο στην Ισπανία το 65 π.Χ. Αργότερα συμμετείχε στις επιχειρήσεις του Ιουλίου Καίσαρα κατά των Ελβετών, αλλά και στον εμφύλιο κατά του Πομπήιου. Πολέμησε στο Δυρράχιο, στην καταλυτική μάχη των Φαρσάλων, αλλά και στην Αφρική κατά των Πομπιανών.

Μετά τον εμφύλιο διαλύθηκε, αλλά ανασυγκροτήθηκε, μάλλον από τον Οκταβιανό, για να πολεμήσει κατά του Σέξτου Πομπηίου στην Σικελία, ενώ πολέμησε και κατά του Μάρκου Αντώνιου. Κατόπιν στάλθηκε στην Ισπανία για να πολεμήσει τους Κανταβρίους.

 

Τα επόμενα χρόνια υπηρέτησε στα βόρεια σύνορα, συγκεκριμένα στην Γερμανία και πήρε μέρος σε αρκετές επιχειρήσεις εναντίων των εκεί φυλών. Επι Τιβέριου αριθμούσε περίπου 9.000 άνδρες, αλλά αργότερα μειώθηκε σε 5.000. Όμως επρόκειτο για του 5.000 ικανότερους λεγεωνάριους.

Εισβολή στην Βρετανία

Το 43 μ.Χ. ο Κλαύδιος αποφάσισε να εισβάλει στην Βρετανία και η λεγεώνα μεταφέρθηκε στο νησί, λαμβάνοντας μέρος στην εκστρατεία του αυτοκράτορα. Το 50 μ.Χ. πολέμησε κατά των Βρετανών και του αρχηγού Καρατάκου, ενώ ίδρυσε οχυρωμένο στρατόπεδο που εξελίχθηκε στην πόλη του Λίνκολν της Αγγλίας.

Το διάστημα 52 -57 μ.Χ. συμμετείχε σε επιχειρήσεις κατά Βρετανών επαναστατών. Κατά την επανάσταση της Βρεττανής βασίλισσας Βοαδίκειας, το πεζικό της αφανίστηκε. Μόνο οι ιππείς ξέφυγαν. Παρόλα αυτά αναδιοργανώθηκε απ' την αρχή, πολεμώντας πάλι κατά των Βρετανών το 71-72 μ.Χ. 

                                    

                                                      (Η πορεία των επιχειρήσεων) 

Μετά την κατάληψη του νότιου μέρους, παρέμεινε στην Βρετανία και συνέχισε να μάχεται σε πολέμους εναντίων των βόρειων φυλών. Όμως οι Ρωμαίοι, όσο και αν ήθελαν κι αν προσπάθησαν, δεν κατάφεραν ποτέ να κυριεύσουν το βόρειο τμήμα. 

Το αποδέχτηκαν και έχτισαν το τείχος του Ανδριανού, το 122 μΧ, για να προστατευτούν απ' τις βόρειες φυλές. Και εδώ ξεκινά το μυστήριο. 

Χάθηκε απ' τον χάρτη

Η 9η στάθμευε πλέον στο Γιορκ, σε καινούργιο στρατώνα και φρουρούσε την γύρω περιοχή. Το διάστημα 130-140 μ.Χ,  πήρε μέρος σε μάχες εναντίων επαναστατών και νίκησε κάθε μια εξ αυτών. Όμως περίπου από το 140 μ.Χ σταματά να αναφέρεται σε έγγραφα, ενώ δεν υπάρχουν ούτε τα λάβαρά της. 

Οι περισσότεροι ιστορικοί υποστηρίζουν ότι η λεγεώνα καταστράφηκε, όταν κινήθηκε στο βόρειο τμήμα της νήσου και έπεσε θύμα επίθεσης. Επειδή οι λεγεωνάριοι δεν ήταν συνηθισμένοι να πολεμούν σε βάλτους, να περνούν έλη και δύσβατους δρόμους, ήταν εύκολο για τους βάρβαρους να τους αφανίσουν. 

Επικρατέστερη θεωρεία είναι πως, με πλευρικές ενέδρες και καταδρομικές επιθέσεις τους αποδυνάμωσαν και τους εξόντωσαν έναν προς έναν. Όπως και να έχει εκείνη την περίοδο, η φυλή των Βριγάντων είχε ξεκινήσει πόλεμο ενάντια στην Ρώμη. Η 9η, όντας το καμάρι του ρωμαϊκού στρατού, πρέπει να στάλθηκε για να τους αναχαιτίσει. 

Συγκάλυψη;

Από τα τέλη του 2ου αιώνα μ.Χ δεν υπάρχει καμία αναφορά στο όνομά της, πουθενά, ενώ κανένας ιστορικός ή χρονικογράφος δεν την ονοματίζει. Τι συνέβη; Μπορεί μία στρατιωτική ήττα να φόβισε τόσο πολύ την Ρώμη και την άρχουσα τάξη, έτσι ώστε να κρύψουν την ντροπή;

Η απάντηση είναι, ναι πολύ πιθανόν. Οι Ρωμαίοι ήταν πάντοτε περήφανοι για τον στρατό τους, πιο πολύ από οτιδήποτε άλλο. Δεν θα μπορούσαν ποτέ να παραδεχτούν ότι η καλύτερη μονάδα τους, αφανίστηκε ή χειρότερα αιχμαλωτίστηκε από "βάρβαρους χωριάτες". Η πληγή του γοήτρου θα ήταν τεράστια. 

Έτσι είναι πολύ πιθανόν να σκαρφίστηκαν, με άνωθεν εντολή, την ιδέα της διάλυσης της μονάδας. Κανείς δεν ξέρει...

 

Το μυστήριο της εξαφάνισης της λεγεώνας πάντως έχει εγείρει το ενδιαφέρον, πέραν των ιστορικών και συγγραφέων και των κινηματογραφιστών. Στην εξαφάνιση της λεγεώνας αναφέρει το μυθιστόρημα «The Eagle», το οποίο έγινε και κινηματογραφική ταινία.

Ακολουθήστε το "Εξιστορώντας στην σελίδα μας στο Facebook, στο προφίλ μας στο Instagarm και κάντε εγγραφή στο κανάλι μας στο YouTube ώστε να μην χάνετε τα νεότερα ιστορικά μας άρθρα και τις συνεντεύξεις μας.